Jak nowelizacja ustawy wpłynie na polską turystykę

Ministerstwo Sportu i Turystyki przygotowuje zmiany w ustawie o usługach turystycznych.



Jest to reakcja na opisane przypadki upadku biur podróży, co skutkowało, że polscy turyści nie mieli zapewnionego powrotu do kraju. Upowszechniony projekt ustawy o zmianie ustawy o usługach turystycznych oraz zmianie ustawy - Kodeks wykroczeń zakłada ustanowienie między innymi nowych przepisów wzmacniających gwarancje pokrycia wszelkich roszczeń za nieudany wyjazd. Proponowane zmiany nie są opiniowane jednoznacznie.

Redakcja: Uważny przegląd wyrażanych opinii o projektowanych nowelach wykazuje duże ich zróżnicowanie. Dość licznie wyrażany jest pogląd, że

Sławomir Skrzydlewski
- Główny Specjalista ds. legislacji w turystyce, Ministerstwo Sportu i Turystyki


proponowane zmiany w najlepszym przypadku utrudnią prowadzenie działalności. Opinie skrajne prognozują "rozłożenie polskiej branży turystycznej na łopatki" (opinię taką wyraził między innymi jeden z wiceprezesów Polskiej Izby Turystyki). Ale to tylko jedna strona medalu. Nie można pomijać faktu, że w ocenie Unii Europejskiej klienci polskich biur podróży nie są w wystarczającym stopniu zabezpieczeni przed skutkami ich upadłości. W toczonych dyskusjach zadawane jest pytanie, kto poniesie skutki wprowadzanych zmian? Czy przestrzeganie nowych przepisów spowoduje wzrost cen usług turystycznych? To tylko niektóre z formułowanych w branży pytań.

M.M. - Projektowany stan rzeczy uznamy za bardziej optymalny od stanu poprzedniego, pod warunkiem że suma korzyści wygenerowana przez zmiany okaże się większa niż korzyści stanu zmienianego. Czy można powiedzieć, że znowelizowana ustawa gwarantuje korzyści wszystkim zainteresowanym stronom? Czy prawdą jest, że biura będą musiały płacić dwa razy za pokrycie tego samego ryzyka? Co uzasadniało propozycję przyjmowania wpłat klientów po wykonaniu umowy albo na rachunek powierniczy? Zwłaszcza to drugie rozwiązanie całkowicie burzy obecny, powszechnie akceptowany i stosowany, system finansowych przepływów w turystyce. Zasadne jest pytanie: z jakich środków przedsiębiorstwa turystyczne będą pokrywać przedpłaty za rezerwację świadczenia? Na przykład w bazie noclegowej. Teoretycznie źródłami mogą być własne rezerwy finansowe i/lub zasilenie kapitału obrotowego z zewnątrz. Ale oba rozwiązania rodzą określone, znaczące skutki ekonomiczne.

S.S. - Rozporządzenie Ministra Finansów nie było zmieniane od czterech lat. My stoimy na stanowisku, że ryzyko musi być zabezpieczane tylko raz, a więc w przypadku działalności agencyjnej nie ma takiej potrzeby, ponieważ ryzyko jest przeniesione na innych. Pomysł używania rachunków powierniczych był wyjściem naprzeciw tym przedsiębiorcom, którzy z jakichś przyczyn nie są w stanie uzyskać gwarancji lub wykupić polisy ubezpieczeniowej.


K. W. - Jest tu pewien problem, którego do końca nie rozumiem. Jeśli spojrzymy na "stare" państwa Unii Europejskiej, to okazuje się, że tam nie ma tak szczegółowych regulacji. Dzieje się tak, ponieważ wolny rynek i prawdziwa konkurencja regulują wiele spraw w relacjach biuro podróży - klient. Oczywiście nie jest tak, że wszystko wyreguluje konkurencja, ale jednak niektóre relacje reguluje na tyle, że wystarczą pewne wskazania, takie jak ustawowe reguły gry, które spinają ten system i on właściwie działa. Tak jak w Niemczech, gdzie nie wymyślano jakichś niezwykłych przepisów. Wymyślono "tablicę frankfurcką", która tak naprawdę nie była od strony formalnej aktem prawnym, a co za tym idzie - nie trzeba było żadnej ustawy, aby ją wprowadzać.
Marek Manowiecki
- członek zarządu Stowarzyszenia Wspierania Rozwoju Turystyki


Interes touroperatorów, interes branży był taki, aby stosować tę tabelę, ponieważ jest to doping do rzetelnego wywiązywania się biura podróży z umowy z klientem i uwiarygodnienie tego biura w oczach klienta.

M.M. - Stanowisko resortu, że ryzyko nie powinno być zabezpieczane dwukrotnie, uspokaja pod warunkiem, że akurat w tym przypadku decydującego głosu nie będzie miał resort finansów. Natomiast uzasadnienie dla instytucji rachunków powierniczych nie brzmi przekonująco. Akceptując intencję podtrzymuję opinię, że nie jest to korzystne rozwiązanie dla biur turystycznych. Jeżeli podmiotu nie stać na uzyskanie gwarancji lub wykupienie polisy ubezpieczeniowej, to zasadnicze staje się pytanie, czy taka firma powinna w ogóle prowadzić działalność rynkową? Rozumiem jednak, iż dyskutujemy o hipotetycznych zmianach, bo z przekazanej informacji wynika, że prace nad tekstem noweli nadal trwają. Chciałbym do naszej rozmowy wnieść kolejny temat. Otóż, odnoszę wrażenie, że część środowiska branżowego optuje za poglądem zróżnicowanego traktowania dużych i małych firm. Uważam, że wprowadzone zasady ubezpieczenia od ryzyk powinny być jednakie dla wszystkich przedsiębiorców świadczących usługi turystyczne. O zróżnicowaniu wysokości sumy gwarancyjnej powinny decydować skala działalności, rodzaj świadczonych usług oraz poziomy ryzyka. Inaczej rzecz biorąc, opłacane składki powinny być indywidualnie kalkulowane. Należałoby też rozważyć, czy nie wymaga zmian system rekomendacji udzielanych podmiotom przez izby turystyczne czy stowarzyszenia. Chodzi o odpowiedzialność za udzielane rekomendacje.



K.W. - To jest szerszy problem, dotyczący samorządów gospodarczych. Znacznie więcej spraw powinno się rozstrzygać w tych samorządach. Administracja państwowa jest od tego,...