Lista światowego dziedzictwa UNESCO jest doskonałą rekomendacją dla turystów. A Niemcy mogą pochwalić się licznymi zabytkami umieszczonymi na tej liście. W ostatnich latach do listy doszło aż 5 nowych miejsc.
Nasi zachodni sąsiedzi mogą pochwalić się wyjątkowo długą i bogatą listą obiektów, wyróżnionych tym prestiżowym wpisem. Na mapie Niemiec znajdziemy aż 51 miejsc będących cennym dziedzictwem kulturalnym. Są to obiekty różnego typu i z różnych epok.
Są tu więc miejsca takie jak wpisana na listę w 1995 roku kopalnia skamielin w Messel – miejsce, które dostarcza wiele informacji o początkowym stadium rozwoju ssaków i gdzie znajduje się wiele szkieletów zwierząt, które żyły 57 do 36 mln. lat temu. Są zabytkowe miasta jak Lubeka, perły dawnej architektury jak katedra w Akwizgranie, ale również fabryka obuwia Fagus w Alfeld. To ostatnie miejsce to wciąż działająca fabryka. Jej wartość kulturowa polega na rewolucyjnym zastosowaniu szkła i estetyki funkcjonalnej, które były zapowiedzią modernizmu i szkoły Bauhausu.
Lubeka: widok na Stare Miasto z łodzi. Fot. Olaf Malzahn, LTM
W roku 2021 na listę UNESCO dodano aż 5 nowych miejsc w Niemczech: kolonię artystyczną na Wzgórzu Matyldy (Mathildenhöhe) w Darmstadt, żydowskie dziedzictwo kulturowe w Moguncji, Spirze oraz Wormacji, a także trzy obiekty transgraniczne: Limes Górnogermańsko-Retycki (wspólnie z Holandią), Limes Dunajski (wspólnie z Austrią i Słowacją) oraz projekt dotyczący uzdrowisk europejskich (wspólnie z Belgią, Francją, Wielką Brytanią, Włochami, Austrią i Czechami). Ruszmy więc w podróż po nowych perłach niemieckiej turystyki.
Dunajski Limes – granica Cesarstwa Rzymskiego na Dunaju
Starożytny Rzym wciąż jest dla nas fascynujący, a liczne pamiątki można znaleźć nie tylko na terenach, które leżały w granicach tego wielkiego niegdyś imperium. I właśnie ta granica – rzymski limes na Dunaju została wpisana na listę UNESCO. Oczywiście nie chodzi o samą linię na mapie, ale liczne pamiątki i zabytki rozlokowane wzdłuż rzymskiej granicy strzeżonej przez legiony na odcinku liczącym 600 km i biegnącym wzdłuż Dunaju od Dolnej Bawarii przez Austrię do Słowacji. Naddunajski limes został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO na wniosek Niemiec, Austrii i Słowacji.
Aalen: zrekonstruowana rzymska wieża strażnicza, Limes, Park Rainau-Buch. Fot. Günther Bayerl, DZT
Jest to obszar, gdzie przez wieki żołnierze i ich rodziny stacjonowali nad brzegami Dunaju. Do dziś pozostałości obozów legionowych, fortów i osad są pamiątkami wysoko rozwiniętej kultury starożytnej na pograniczu Cesarstwa Rzymskiego.
Podróżując przez ten niezwykły obszar mamy okazje obcować nie tylko z historią, ale i lokalnymi kulinariami, które opierają się na miejscowych produktach z pól uprawianych wzdłuż Dunaju. Na całym obszarze znajdziemy liczne punkty gastronomiczne, które oferują lokalną kuchnię.
Dolnoniemiecki limes
Kolejnym obszarem, który może przenieść nas w czasy starożytnego Rzymu jest limes wzdłuż Renu, należący dziś do Niemiec i Holandii. Na tym 400-kilometrowym pasie znajdziemy liczne pozostałości obecności legionów rzymskich. Są tam pozostałości obozów, fortów, akweduktów czy świątyń. Miasta znajdujące się na tym obszarze takie jak: Bonn, Kolonia, Neuss, Krefeld i Xanten powstały jako rzymskie osady.
Xanten: świątynia w Parku Archeologicznym. Fot. Werner Jungk, DZT
Miejscem wartym polecenia miłośnikom starożytności jest Park Archeologiczny Xanten. Można w nim podziwiać rekonstrukcję murów miejskich, bram, a także amfiteatr. Niezwykłe wrażenie robi również żywa archeologia czyli domy i warsztaty rzymskich rzemieślników w których, dzięki pasjonatom odtwarzającym dawne rzemiosło, możemy na żywo zobaczyć jak pracowali i żyli ludzie w czasach rzymskich.
Pamiątki życia żydowskiej społeczności: Speyer, Worms i Mainz
Społeczność żydowska przez wieki żyła i rozwijała się w niemieckich miastach. Do najstarszych zachowanych pamiątek życia Żydów w Niemczech, ale i w ogóle w Europie należą cmentarze i budynki w Speyer, Worms i Mainz (Spira, Wormacja i Moguncja).
Moguncja: “Judensand” – najstarszy żydowski cmentarz w Europie (1012 r.). Fot. Landeshauptstadt Mainz
W Spirze znajdują się archeologiczne pozostałości jesziwy, dziedziniec i wciąż nienaruszona podziemna mykwa, która zachowała wysoką jakość architektoniczną i budowlaną. Niezwykły jest również Zespół Synagogi w Wormacji z powojenną rekonstrukcją in situ XII-wiecznej synagogi i XIII-wiecznej szkoły żeńskiej, salą wspólnoty i monumentalną XII-wieczną mykwą. Całość uzupełnia Stary Cmentarz Żydowski w Wormacji i Stary Cmentarz Żydowski w Moguncji.
Wszystkie te obiekty są pamiątkami po wielu pokoleniach Żydów, którzy pracowali tu i rozwijali swoją kulturę.
Mathildenhöhe - Kolonia artystów w Darmstadt
Na górującym nad Darmstadt wzgórzu Mathildenhöhe znajduje się kolonia artystyczna założona w 1897 roku przez Wielkiego Księcia Hesji Ernsta Ludwiga. Budynki na wzgórzu zostały zaprojektowane przez samych artystów jako eksperymentalne osiedle do życia i pracy. Dziś stanowi świadectwo wczesnomodernistycznej architektury, urbanistyki i kształtowania krajobrazu.
Kolonia ta, do wybuchu I wojny światowej, była uznawana za jeden z najważniejszych ośrodków sztuki i architektury współczesnej w Europie i na świecie. Koncepcje, które wdrażano w tym miejscu stały się istotną inspiracją dla twórców szkoły Bauhausu. Dziś spacerując i patrząc na Wieżę Ślubną, budynki wystawowe, gaj platanowy czy domy artystów możemy znów poczuć wyjątkowego ducha, który odmienił europejską sztukę na początku XX wieku.
Wielkie miasta uzdrowiskowe Europy
W ramach transgranicznego wpisu na liście UNESCO znalazły się trzy niemieckie miasta uzdrowiskowe: Bad Ems, Baden-Baden, Bad Kissingen.
Miasta te rozwinęły się wokół źródeł leczniczych wód i stały się częścią kultury uzdrowiskowej kwitnącej przez cały XIX i na początku XX wieku. W uzdrowiskach tych można podziwiać wspaniałe budynki pijalni czy łaźni. W kurortach bywali zarówno monarchowie jak i wielcy artyści. Dziś możemy tam pojechać by leczyć nie tylko ciało, ale i ukoić umysł poszukując dawnej atmosfery.
Kultura uzdrowiskowa nie ograniczała się tylko do kosztowania leczniczej wody, ale stała się podwaliną pod współczesną turystykę. W miastach uzdrowiskowych powstawały atrakcje i udogodnienia dla gości. Dziś miasta te, poza swoimi walorami uzdrowiskowymi, oferują też liczne atrakcje turystyczne. Doskonałym przykładem jest tu Bad Ems ze swoją kolejką linowo-torową Kurwaldbahn. Wywozi ona turystów wprost z dzielnicy uzdrowiskowej na wzgórze Bismarka, z którego rozpościera się wspaniały widok na okolicę.
Więcej informacji o zabytkach UNESCO w Niemczech:
https://www.germany.travel/en/campaign/world-heritage/home.html
