W ubiegłym roku, zgodnie z szacunkami Instytutu Turystyki, Dolnośląskie odwiedziło 1,2 mln turystów zagranicznych. To daje mu czwarte miejsce pod względem atrakcyjności. Miasto wojewódzkie, Wrocław, będzie jedną z aren rozgrywek 2012 r. Kandyduje też do tytułu Europejskiej Stolicy Kultury w 2016 r.Wrocław jest czwartym pod względem wielkości miastem w Polsce i największym ośrodkiem na zachodzie kraju. Liczy ponad 630 tys. mieszkańców i, dodatkowo, ok. 137 tys. studentów. Leży nad Odrą i czterema jej dopływami, między którymi znajduje się 12 wysp. Całość łączy aż 112 mostów! Jako najważniejsze miasto Dolnego Śląska, jest jego administracyjną, ekonomiczną i kulturalną stolicą.
Metropolia nad Odrą Z tysiącletnią historią, gdzie dziedzictwo przeszłości splata się z nowoczesnością centrum biznesu, Wrocław jest miastem tolerancji i wielu wyznań: katolicyzmu, protestantyzmu, prawosławia i judaizmu. Wielokulturowy, otwarty na nowe idee i wyzwania, słynie z gościnności, a jego życie kulturalne i naukowe fascynuje i przyciąga.
Co pokazać? Rynek – jedno z największych założeń urbanistycznych tego typu w Europie. W jego centrum znajdują się Sukiennice i gmach Ratusza, unikatowy w skali naszego kontynentu zabytek architektury gotyckiej i renesansowej. Na szczycie jego 67-m wieży znajduje się najstarszy wizerunek herbu miasta, stworzony w 1534 r. Tu też bije najstarsze w Polsce serce dzwonu zegarowego, zaś w podziemiach działa Piwnica Świdnicka uchodząca za najstarszą restaurację w Europie.
Uniwersytet Wrocławski to najstarsza wrocławska uczelnia, która w 2002 r. obchodziła jubileusz 300-lecia swego istnienia. W gmachu głównym mieści się Muzeum Uniwersytetu Wrocławskiego, które kryje w sobie perłę dolnośląskiego baroku – Aulę Leopoldina. Muzycznym zakątkiem Uniwersytetu jest Oratorium Marianum – aula, w której dziś, podobnie jak 200 lat temu, odbywają się koncerty wybitnych artystów. Dawne obserwatorium astronomiczne w Wieży Matematycznej kryje m.in. XIV-w. astrolabium, globus nieba z XVI w. i datowany na 1665 r. cyrkiel Galileusza.
Biblioteka Ossolineum w barokowym gmachu dawnego klasztoru św. Macieja. Zakład Narodowy im. Ossolińskich, powołany przez Józefa Maksymiliana Ossolińskiego w 1817 r. we Lwowie, działa tu od 1946 r. Chlubą zbiorów są: rękopis „Pana Tadeusza” Adama Mickiewicza, grafiki Artura Grottgera i Rembrandta, denar Mieszka I, pieczęć Jana Olbrachta oraz medale ostatnich Jagiellonów.
Ostrów Tumski – wyspa zamieszkana już w czasach pogańskich. Bolesław Chrobry założył na niej biskupstwo. To dało początek miastu. Najcenniejszymi zabytkami są odbudowane po II wojnie światowej gotycka katedra św. Jana Chrzciciela oraz kościół Świętego Krzyża. Ozdobą Muzeum jest Księga Henrykowska z XIII–XIV w. z pierwszym zdaniem zapisanym w języku polskim.
Panorama Racławicka autorstwa Jana Styki i Wojciecha Kossaka, upamiętniająca 100. rocznicę Insurekcji Kościuszkowskiej. Jest unikatowym przedstawieniem bitwy pod Racławicami z 4 kwietnia 1794 r. Dzieło o wymiarach 15 x 120 metrów zostało umieszczone w specjalnie zbudowanej rotundzie.
Ogród Botaniczny – 11 500 roślin z naturalnych stanowisk i z ogrodów botanicznych na całym świecie. Osobliwością jest przekrój geologiczny złoża węgla kamiennego z okolic Wałbrzycha. Wkomponowano w niego odciski fragmentów wymarłych roślin, z których w ciągu milionów lat powstał węgiel kamienny.
Park Szczytnicki z Ogrodem Japońskim – największy i najstarszy w mieście, założony w 1785 r. Z arboretum, pięknymi gajami rododendronowymi, rosarium i Ogrodem Japońskim, wpisany jest na listę zabytków.
Hala Stulecia – powszechnie uznawana za jedno z najważniejszych dzieł w architekturze światowej XX wieku, zaprojektowana została przez wybitnego architekta Maxa Berga. Powstała w 1913 r. z okazji międzynarodowej wystawy w stulecie bitwy pod Lipskiem. Ta wczesnomodernistyczna, niegdyś największa na świecie kopułowa konstrukcja żelbetowa, ma sklepienie o średnicy 1,5 raza większej od kopuły Panteonu rzymskiego, a jej waga stanowi jedynie 42 proc. jego masy. Po dziś dzień jest miejscem zarówno regionalnych, jak i międzynarodowych kongresów oraz imprez targowych, sportowych i kulturalnych. W 2006 r. została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Oficjalna strona miasta: www.wroclaw.pl
Sympozjum wagnerowskie 2011 W czerwcu przyszłego roku do stolicy Dolnego Śląska przyjedzie nawet 1000 fanów twórczości Richarda Wagnera. Wezmą udział w sympozjum Międzynarodowego Towarzystwa Wagnerowskiego, obejrzą „Parsifala” i inne dzieła niemieckiego kompozytora w Operze Wrocławskiej. Dla gości ze 148 towarzystw wagnerowskich zaplanowano także zwiedzanie Wrocławia i najpiękniejszych zabytków regionu – Świdnicy, Lubiąża, zamku Książ i Kliczków. Wagner dwukrotnie odwiedzał Breslau – po raz pierwszy w 1848 r., potem w 1863 r., kiedy dyrygował tu fragmentami ze swoich oper. Ponadto Pierścień Nibelunga wystawiono u nas w 1882 r., zaledwie sześć lat po premierze w Bayreuth. Nie bez znaczenia okazała się także działalność Towarzystwa Wagnerowskiego, które oprócz spotkań i sympozjów uczestniczy w programie stypendialnym i co roku wysyła do Bayreuth wskazanego przez siebie uczestnika.
Miasta i nie tylko Nie starczyłoby łamów Rynku Turystycznego na pokazanie wszystkich atrakcji regionu, stąd wybór jest symboliczny i subiektywny. Bez wątpienia perłą Wałbrzycha i całego Śląska jest zamek Książ, największy w regionie i jeden z najpotężniejszych w Europie. Od XIII w., kiedy powstał, był wielokrotnie przebudowywany i zmieniał właścicieli. Gościł w nim m.in. car Mikołaj I, a o mały włos Książ nie stałby się rezydencją Hitlera. Rywalizować z nim może tylko zamek Czocha, o którym szerzej piszemy w działach Hotele i Spa. Do Lubiąża zaprasza największy, pocysterski klasztor w kraju (obiekty o kubaturze 330 tys. m2). Do Trzebnicy – kościół św. Jadwigi i św. Bartłomieja. W tej późnoromańskiej bazylice, jednej z najpiękniejszych w regionie, najchętniej odwiedzany jest grobowiec św. Jadwigi Śląskiej, żony Henryka Brodatego – gdy za niego wychodziła, miała tyle lat co Andegawenka, ale w przeciwieństwie do swej imienniczki, z mężem żyła zgodnie. Słynęła przy tym (a były to mroki średniowiecza) jako kobieta światła, z umiejętności czytania i pisania.
Prawdziwą niespodziankę rezerwuje XIV-w. wieża rycerska w Siedlęcinie – na III piętrze zachowały się najstarsze w Polsce świeckie malowidła ścienne przedstawiające… dzieje króla Artura, jego żony Ginewry i rycerza Okrągłego Stołu Lancelota. Legnica kojarzy się nam ze szkolną, podręcznikową historią – bitwą z Mongołami na Legnickim Polu w 1241 r., a bardziej współcześnie ze stacjonującymi tu przez lata wojskami radzieckimi. Samo miasto ma też wiele interesujących zabytków, w tym przebudowany Zamek Piastowski z zachowanymi XIII-w. fragmentami. Jelenia Góra, założona wg tradycji już przez Bolesława Krzywoustego w 1108 r., ale bardziej prawdopodobnie dwa wieki później dzięki Bolesławowi Rogatce, to kolejne miejsce warte pokazania.
W przyłączonych do niej Cieplicach Śląskich-Zdrój zwraca uwagę Pałac Schaffgotschów – wzniesiony w latach 1784–1809 przez rodzinę o tym nazwisku. Jego fasada główna ma długość 81m i 21 osi okiennych. W średniowiecznym Zamku Chojnik w Sobieszowie (również w granicach administracyjnych Jeleniej Góry), który przez sześć wieków należał do Schaffgotschów, rezyduje obecnie najstarsze na Śląsku bractwo rycerskie – co roku w sierpniu organizuje Turniej Kuszniczy „O złoty bełt Chojnika”. Największą stacją klimatyczną Dolnego Śląska jest Szklarska Poręba. Warunki klimatyczne miasta porównywalne są do walorów miejscowości alpejskich położonych na wysokości 2000 m n.p.m., co odkryli nasi sportowcy, którzy często bywają w mieście na obozach kondycyjnych. Specyficzny mikroklimat tworzą torfowiska Gór Izerskich. Po zdrowie warto wybrać się do Kudowy-Zdroju, już w połowie XIX w. uznanej za pierwsze uzdrowisko kardiologiczne w Niemczech (Polska była wtedy pod zaborami). Znajduje się tu unikatowa, bo jedna z trzech w Europie, Kaplica Czaszek w Czermnej, co roku odbywają się tu Festiwale Moniuszkowskie, a amatorzy wędrówek mają pod bokiem Góry Stołowe.
Gastronomia Wrocław ma 947 restauracji, kawiarni, barów i klubów, z menu na każdą cenę i gusty. Bodaj po raz pierwszy w Polsce pojawiła się tu amerykańska specjalność, czyli Multifood. Kupuje się w nim jedzenie w systemie samoobsługowym na wagę, a do wyboru są przysmaki kuchni polskiej i dania z całego świata. Kategoria Multifood jest postrzegana jako opozycja w stosunku do Fast foodów, bo klient sam komponuje sobie danie z różnych składników. Ma kojarzyć się również ze zdrowym jedzeniem, które jest naturalne i przygotowywane z wysokiej jakości składników. Podobnie jak Fast food, oferuje szybką obsługę i stosunkowo niewysokie ceny. Różnorodna oferta gastronomiczna czeka też na turystów w pozostałym województwie.
Baza hotelowa Województwo dysponuje 728 obiektami noclegowymi, z czego 665 jest całorocznych, co daje w sumie 51 135 miejsc noclegowych. Z bazy skorzystało w ubiegłym roku 1 802 421 turystów (trzecie miejsce po woj. mazowieckim i małopolskim) – w tej liczbie mieści się 365 271 cudzoziemców. Udzielono im 4 762 517 noclegów, co stanowiło 30,4 proc. całego potencjału i prawie 40 proc. wszystkich dostępnych pokoi. We Wrocławiu znajduje się 47 hoteli, 1 motel, 18 domów turystycznych i hosteli oraz po trzy schroniska młodzieżowe i kempingi.
Agnieszka Grochocka
