Industrialne Mazowsze – nowy produkt turystyczny

Turystyka poprzemysłowa jest odpowiedzią na aktualne wymagania rynku turystycznego od strony popytu. Wpływ na ów rodzaj turystyki ma również panująca moda, która silnie oddziaływuje na powstające produkty turystyczne w postaci szlaków turystycznych czy imprez kulturalnych.

 



 

Najlepsze doświadczenia związane z kreowaniem produktów turystycznych w obiektach poprzemysłowych posiadają województwa: śląskie, łódzkie oraz świętokrzyskie. Z uwagi na znaczący potencjał walorów turystycznych związanych z dziedzictwem przemysłowym województwa mazowieckiego oraz jego centralne położenie, podobne szanse otwierają się w tym regionie. Aby cel ten osiągnąć, potrzebne są produkty turystyczne, mogące konkurować z podobnymi produktami z innych terenów kraju.

 

Najpierw plany

Z powyższych stwierdzeń wyciągnięto wnioski i w 2009 roku, na zlecenie urzędu miasta Żyrardowa, powstał dokument: Program Rozwoju i Promocji Produktu Turystycznego Szlak Zabytków Techniki Industrialne Mazowsze. Sporządzony został przez zespół specjalistów z Mazowieckiej Regionalnej Organizacji Turystycznej i miał być odpowiedzią na zapisy zawarte w Strategii Rozwoju Turystyki na Mazowszu, które podkreślają niewykorzystany potencjał regionu oraz potrzebę tworzenia nowych produktów turystycznych. Dokument zawiera m.in. inwentaryzację najważniejszych zabytków poprzemysłowych ulokowanych wzdłuż linii kolejowej WarszawaŁódź, łącznie z zabytkami Skierniewic (już łódzkie), analizę SWOT, analizę sposobów dystrybucji czy przewidywane rynki zbytu (określa odbiorców). Z wielu przyczyn temat szlaku Industrialne Mazowsze znikną na jakiś czas z planów realizacji. Dopiero bieżący rok stał się przełomowy dla koncepcji produktu. MROT podjął decyzję, aby zacząć wdrażać Program Rozwoju Sieciowych Produktów Turystycznych w województwie mazowieckim. Jednym z tychże produktów stało się Industrialne Mazowsze. Po wstępnych konsultacjach liderów wszystkich projektów, zaczęto już pracę indywidualnie nad każdym szlakiem. I tak, 25 czerwca, w siedzibie MROT odbyło się spotkanie przedstawicieli organizacji i instytucji doradczych oraz samych przedstawicieli atrakcji wchodzących w skład szlaku Industrialne Mazowsze. Uczestnikami rozmów byli przedstawiciele: MROT, urzędu miasta Żyrardowa, Centrum Informacji Turystycznej i Kulturalnej w Żyrardowie, Lokalnej Organizacji Turystycznej Mazowsza Zachodniego, Muzeum Starożytnego Hutnictwa Mazowieckiego im. Stefana Woydy w Pruszkowie, Muzeum Motoryzacji i Techniki w Otrębusach oraz Polskiego Stowarzyszenia Miłośników Kolei. Uczestnicy dyskutowali m.in. o strategii działań niezbędnych do wprowadzenia produktu na rynek, wyboru odbiorców docelowych. Ważnym elementem była dyskusja na temat mocnych i słabych stron projektu oraz określenie planu wycieczki. Podczas tychże rozmów udało się dojść do kompromisu i ustalono formę oraz ważniejsze szczegóły przedsięwzięcia jakim jest wprowadzenie na rynek produktu Industrialne Mazowsze.

 



 

Gotowa trasa

Kolejnym wyzwaniem jakie stało przed twórcami szlaku turystycznego było znalezienie organizatora turystyki, którego zadaniem, w porozumieniu z twórcami, było dokonanie kosztorysu podróży a następnie włączenie jej do swojej oferty. Tak powstał nowy produkt turystyczny na mapie produktów Mazowsza. Przyjął formę szlaku turystycznego, którego zwiedzanie zaproponowano w postaci wycieczki zabytkowym autokarem z Warszawy. Pierwszym przystankiem w podróży jest Pruszków, a konkretnie Muzeum Starożytnego Hutnictwa Mazowieckiego im. Stefana Woydy. Zajmuje się ono badaniem i ochroną unikatowego na skalę europejską dziedzictwa pradziejowego. Na turystów czekają warsztaty rodzinne stanowiące doskonałe wprowadzenie do kolejnych etapów podróży oraz są wspaniałą formą wypełniana wolnego czasu dla całych rodzin. Następnym punktem odwiedzin jest Muzeum Motoryzacji i Techniki mieszczące się w Otrębusach, niedaleko Grodziska Mazowieckiego. Jest to największe tego typu muzeum na terenie naszego kraju, posiadające w swoich zbiorach około 300 pojazdów różnego rodzaju. Ze świata zabytków motoryzacji podróżujemy do Żyrardowa – Polskiej Stolicy Lnu. Tutaj zaproponowano zwiedzanie, zabytkowej osady fabrycznej, która przetrwała do dnia dzisiejszego w niemal niezmienionym stanie i jest jedynym, w pełni zachowanym, dziewiętnastowiecznym układem urbanistycznym w Europie. Wyjątkowość tego miejsca potwierdzają liczne nagrody i wyróżnienia np.: Certyfikat Polskiej Organizacji Turystycznej na Najlepszy Produkt Turystyczny czy tytuł Najlepszej Europejskiej Destynacji Turystycznej – EDEN. Najważniejszym wyróżnieniem jest nadany w 2012 r. status Pomnika Historii, który jest najwyższą formą ochrony zabytków w Polsce i włącza zabytkową osadę Żyrardów do grona 50 najważniejszych zabytków na terenie naszego kraju. Osada fabryczna to układ urbanistyczny w skład, którego wchodzą budynki mieszkalne (osiedle domków robotniczych, Familijniak, domy dyrektorskie, Willa Dittricha), budynki użyteczności publicznej (m.in. Kantor, Resursa) oraz budynki samych fabryk (tzw. roszarnia, zespół fabryczny Bielnika, Stara i Nowa Przędzalnia). Miasto zbudowano w oparciu o ideę Miasta Ogrodu, gdzie uwagę zwraca regularna siatka ulic, wzdłuż których rosną bujne i dorodne kasztanowce, lipy oraz dęby, a osiedla domów robotniczych budowano tzw. kwartami. Z dziewiętnastowiecznego klimatu przenosimy się do Skierniewic – ostatniego przystanka w planie wycieczki. W tamtejszej Parowozowni – żywym muzeum dawnej kolei stanowiącym kompletny zespół historycznych budynków i maszyn służących do obsługi lokomotyw parowych dowiedzieć się można wielu informacji związanych z tematem kolei parowej. Na koniec pozostała podróż powrotna do Warszawy.

 



Już działa

Oficjalna prezentacja nowego produktu turystycznego miała miejsce na tegorocznych targach TT Warsaw. Obecni byli tam przedstawiciele organizacji współtworzących szlak, którzy zachęcali odwiedzających do skorzystania z oferty. Poza warszawskimi targami oferta obecna była na targach Tour Salon w Poznaniu, tam z kolei podmiotem odpowiedzialnym za prezentację oferty był organizator turystyki – Biuro Turystyczne Elentour w Żyrardowie, gdzie można nabyć powyższą ofertę. Więcej informacji udziela urząd miasta Żyrardowa oraz Centrum Informacji Turystycznej i Kulturalnej w Żyrardowie. Szacuje się, że na rozruch produktu potrzeba około dwóch, trzech lat. Pamiętać należy również, że w przyszłości planowane jest poszerzenie oferty o kolejne atrakcje, ponieważ obiekty leżące wzdłuż linii kolejowej Warszawa-Łódź stanowić mają kręgosłup szlaku, który swoim zasięgiem obejmować ma cały obszar województwa mazowieckiego. Owa oferta nastawia się głównie na turystykę weekendową przeznaczoną dla grup osób, natomiast nic nie stoi na przeszkodzie, aby turysta indywidualny odwiedził każde z tych miejsc oddzielnie, według swoich upodobań. Szlak turystyczny Industrialne Mazowsze jest doskonałym przykładem jak szybko można porozumieć się dla wspólnych celów powiększenia ruchu turystycznego na danym obszarze. Mało tego, jest to znakomity przykład jak zgodnie współpracują między sobą instytucje, organizacje, stowarzyszenia, branża oraz samorządy.


Agnieszka Grochocka