Pierwsze skojarzenia z pielgrzymką w Polsce najczęściej dotyczą Jasnej Góry, potem mogą pojawić się europejskie sanktuaria jak Lourdes czy Fatima. Jednak chrześcijańskie miejsca szczególnego kultu znajdują się również na innych kontynentach.
Turystyka pielgrzymkowa jest dziś dobrze rozbudowaną i stale rosnąca gałęzią branży turystycznej. Szacuje się, że co roku pielgrzymuje na świecie ponad 300 mln osób, z których około połowa to chrześcijanie. Polacy stanowią w tej grupie 3 do 5 proc. Nasi rodacy to około 20 proc. wszystkich pielgrzymujących europejczyków. Jak widać jest to więc znaczący rynek.
Najchętniej w Polsce
Zdecydowana większość z polskich pielgrzymów wybiera się do jednego z kilkuset polskich sanktuariów. Oczywiście najbardziej obleganym z nich jest Jasna Góra, gdzie co roku dociera około 4 mln polskich pielgrzymów, z tego około 200 tys. przybywa tam pieszo. Pielgrzymi, podobnie jak i inni turyści poszukują, coraz to nowych wrażeń. Wraz ze wzrostem zamożności naszego społeczeństwa rosną również oczekiwania pielgrzymów. Dotyczy to zarówno jakości oferowanych usług turystcznych, jak i oryginalności oferty. Nic więc dziwnego, że coraz więcej biur podróży odpowiada na takie potrzeby oferując pielgrzymki do coraz bardziej odległych i egzotycznych sanktuariów. Polska jest zresztą również beneficjentem tego poszukiwania doznań religijnych w odległych zakątkach globu. Sanktuarium Miłosierdzia Bożego w Łagiewnikach gości co roku niecałe 2 mln pątników, jednak pochodzą oni z ponad 80 krajów.
Nie dla samodzielnych
Spora część rynku krajowych pielgrzymek oraz pielgrzymek do blisko położonych sanktuariów europejskich zagospodarowana jest przez okazjonalnych organizatorów nie mających statusu touroperatora. Wiele parafii czy rozmaitych wspólnot organizuje je samodzielnie, wynajmując autokar i rezerwując miejsca noclegowe. Dzięki takim działaniom i nieponoszeniu kosztów gwarancji finansowych czy utrzymania kanałów sprzedaży, mogą tym chałupniczym sposobem uzyskać atrakcyjną cenę, konkurując w ten sposób (głównie) z małymi biurami oferującymi tego typu imprezy.
Takiej nieuczciwej konkurencji pozbawione są biura organizujące pielgrzymki do odległych, często bardzo egzotycznych sanktuariów. Zorganizowanie takiego wyjazdu własnymi siłami dla niewielkiej grupki jest praktycznie niewykonalne. Poza tym nawet przy braku rozmaitych obciążeń wynikających z przepisów, raczej trudno byłoby uzyskać cenę lepszą od oferowanej przez doświadczonego touroperatora. Jest to więc atrakcyjny, jednak nadal naprawdę niewielki wycinek pielgrzymkowego rynku. A jest w czym wybierać, ponieważ niemal na każdym kontynencie znajdują się rozmaite sanktuaria i miejsca kultu.
Afryka, będąca wszak częścią Starego Świata, nie ma zbyt wielu sanktuariów, jak na tak rozległy kontynent. Jednak niektóre z nich znajdują się w najbardziej atrakcyjnych turystycznie regionach. Tak jest między innymi w przypadku Afryki Południowej: znajduje się tu kilka sanktuariów maryjnych. Do najbardziej znanych należy sanktuarium Matki Bożej z Ngomé w regionie Zulu. Najchętniej odwiedzanym przez katolików miejscem pielgrzymek jest Watykan. Na drugim miejscu znajduje się meksykańskie sanktuarium Matki Bożej z Guadelupy. Co roku sanktuarium to odwiedza około 12 mln pielgrzymów (następne pod tym względem Lourdes może pochwalić się liczbą 6 mln gości). Najważniejszym dniem jest 12 grudnia, gdzie na wzgórze, na którym położone jest to sanktuarium, wędruje nawet ponad 4 mln pątników. W ostatnich latach polscy pielgrzymi coraz chętniej udają się do miejsc kultu zlokalizowanych na terenie dawnego ZSRR. Dotyczy to nie tylko terenów, które w różnych okresach historii należały do Rzeczpospolitej. Polscy pielgrzymi chętnie udają się do takich krajów jak Gruzja czy Armenia, gdzie tradycje chrześcijańskie należą do najstarszych na świecie. Takie pielgrzymowanie ułatwiają coraz tańsze i do tego bezpośrednie połączenia lotnicze, co na pewno wpłynie na rosnąca popularność tych kierunków.
Biuro Turystyczno-Pielgrzymkowe Frater, obchodzące w bieżącym roku jubileusz 20-lecia istnienia, przez cały okres służby na rzecz pielgrzymów umożliwiało wędrówki do miejsc licznych podróży apostolskich bł. Jana Pawła II. Pierwsze lata istnienia firmy to w szczególności organizacja pielgrzymek do najbardziej znanych sanktuariów maryjnych na terenie Europy: stolicy apostolskiej, a także śladami Świętych i Błogosławionych. Kolejne lata to liczne pielgrzymki do Ziemi Świętej i Meksyku. Zachęceni pozytywnymi opiniami naszych klientów stale rozszerzamy naszą ofertę o kolejne szlaki apostolskie bł. Jana Pawła II.
Pragniemy zarekomendować interesującą pielgrzymkę do Dominikany – kraju pierwszej podróży apostolskiej papieża Jana Pawła II, a także na Kubę. Mieszkańcy tych krajów mimo różnych „zawirowań” w bogatej historii, w większości są katolikami, tak jak i obywatele innych państw Ameryki Łacińskiej. Pielgrzymi nawiedzają tam liczne świątynie i inne miejsca kultu, w których uczestniczą w Mszach Świętych. Udają się do Santo Domingo, gdzie powstała pierwsza diecezja w Ameryce Środkowej, do najstarszej katedry Santa Maria la Menor. W San Cristobal nawiedzają neoklasycystyczny kościół Nuestra Senora de la Consolacion, oraz parafie, w których polscy księża sprawują posługę duszpasterską. Kolejne obiekty sakralne do zobaczenia to Catedral de la Immaculada Conepción w La Vega, kościół Virgen de las Mercedes w Santo Cerro, Catedral de Santiago Apostol z bogato zdobionym ołtarzem i oryginalnymi witrażami oraz piękny neoklasycystyczny Kościół Corazon de Jesus w Moca, posiadający najpiękniejsze organy na całej wyspie i przepiękną wieżę. Ukoronowaniem pobytu w Dominikanie jest nawiedzenie bazyliki Santa Maria Alta Gracia, słynnego miejsca pielgrzymek Dominikańczyków, gdzie Matka Boża Pełna Łaski czczona jest od 1514 roku.
Na Kubie, w stolicy kraju – Hawanie, udamy się do katedry Niepokalanego Poczęcia i Świętego Krzysztofa, a w Trynidadzie zobaczymy neogotycki kościół Świętej Trójcy. Udamy się także do El Cobre, do sanktuarium patronki Kuby Matki Bożej Miłosierdzia, miejsca ogłoszenia dekretu znoszącego niewolnictwo. Proponujemy także podczas pielgrzymki bogatą część turystyczną, przeznaczając czas na podziwianie licznych zabytków architektury, kontemplowanie przyrody oraz wypoczynek na atrakcyjnych plażach.
Armenia
Kolejną interesującą pielgrzymką oferowaną przez nasze biuro jest wyprawa na wschód, do Armenii i Gruzji.
Państwa te także przeżywały burzliwą historię, szczególnie Armenia, której historia jest nieprzerwanym pasmem niszczycielskich inwazji, podbojów, zagarnięć i rozbiorów dokonywanych głównie przez imperia perskie, bizantyjskie i tureckie, a także w ramach przynależności do Związku Radzieckiego.
Jednak mieszkańcy tych terenów mimo znacznych represji pozostali do dzisiaj przy swojej wierze, w której znajdowali niezbędną odwagę i wolę przetrwania. Już w 301 roku Armenia stałą się pierwszym świecie państwem chrześcijańskim. Pielgrzymi udają się Eczmiadzynu, duchowej i administracyjnej stolicy apostolskiego kościoła ormiańskiego, nawiedzają katedrę Eczmiadzyńską z IV wieku, a także świątynie pod wezwaniem świętej Hripsime i świętej Gajany – średniowiecznych ormiańskich męczennic za wiarę.
Zwiedzają muzeum katedralne, a także ruiny siedmiowiecznego kompleksu budynków katedry w Zwartnoc, składającego się z świątyni św. Grzegorza i pałacu katolikosa. W programie jest wyprawa do unikatowej, położonej w skalnej jaskini, dwunastowiecznej świątyni św. Gegharda z kaplicą. Oprócz świątyń pielgrzymi nawiedzają liczne starożytne klasztory.
Gruzja
W Gruzji zobaczą kolejne świątynie w Tbilisi, kościół Metekhi – świątynię Matki Bożej Metechckiej, katedrę Sjioni i bazylikę Anczischati.
W starożytnej stolicy i centrum religijnego Gruzji Mccheta pielgrzymi udadzą się do monastyru Dzwari i katedry Sweti Cchowelia, a także monastyru Ananuri z XVII wieku, położonego nad brzegiem jeziora z pięknym widokiem na Kaukaz.
Nawiedzą także jedne z ważniejszych celów pielgrzymek w Gruzji – sanktuarium pod wezwaniem Matki Bożej Różańcowej w Achalciche oraz monastyr Bodbe z IX wieku. W miejscach kultu uczestniczą w Mszach Świętych. Podczas tej pielgrzymki podziwiają także inne zabytki kultury i sztuki, piękno miejscowego krajobrazu i przyrody. Wezmą też udział w regionalnych biesiadach: zarówno ormiańskiej, jak i gruzińskiej.
Adam Zielinski
B.T.P. Frater
