Naukowcy z Australii sprawdzili, w jakim stopniu turystyka wpływa na naszą kondycję oraz jaki ma wpływ na ciało i psychikę. Wykorzystali do tego teorię stosowaną do tej pory w fizyce. Wnioski nie są jednoznaczne. Podróżowanie sprzyja poprawie zdrowia, pozytywnie oddziałując na najważniejsze układy w organizmie, i opóźnia proces starzenia, ale wyjazdy mogą mieć też negatywne konsekwencje, w postaci np. większego narażenia na choroby zakaźne, wypadki czy przemoc.
Australijski zespół naukowców, który badał teorie o pozytywnych i negatywnych skutkach zdrowotnych turystyki, oparł się nie tylko na wiedzy medycznej, ale także na teoriach psychologii pozytywnej, naukach społecznych, a nawet fizyce.
– Do celów naszej pracy wybraliśmy określoną teorię, tj. zasadę wzrostu entropii, aby wyjaśnić obydwa aspekty wpływu turystyki na zdrowie. Teoria ta wywodzi się z fizyki i odnosi się do naturalnej tendencji układów do dążenia do nieuporządkowania i chaosu. Jest to proces nieodwracalny, jednak można go złagodzić i spowolnić za pomocą wielu działań. Ta teoria może posłużyć jako doskonałe odzwierciedlenie fundamentalnego procesu od zdrowia do choroby i w ostateczności śmierci człowieka. Zasada ta znalazła zastosowanie w naukach o zdrowiu, aby wyjaśnić proces starzenia się i choroby u człowieka – mówi agencji informacyjnej Newseria Biznes Fangli Hu, doktorantka z Uniwersytetu Edith Cowan w Australii.
Ta teoria sugeruje, że turystyka i związane z nią pozytywne doświadczenia mogą łagodzić wzrost entropii, poprawiając kondycję psychiczną i fizyczną podróżników. Podróże mogą więc być swego rodzaju terapią, wpływającą na cztery główne systemy organizmu człowieka.
– Podróżowaniu może towarzyszyć aktywność fizyczna w postaci chodzenia, jazdy na rowerze, pieszych wycieczek i innych rodzajów aktywności fizycznej o umiarkowanej intensywności, które są korzystne dla zdrowia układu sercowo-naczyniowego i metabolizmu, siły mięśni i ogólnego dobrostanu człowieka – zauważa Fangli Hu.
To powoduje, że organizm pozostaje w stanie niskiej entropii. W ocenie badaczy pozytywny wpływ na naszą psychikę mają interakcje z poznawanymi w podróży ludźmi, społecznością lokalną czy innymi turystami. Dzięki temu zmniejsza się poczucie samotności, poprawia nastrój oraz funkcje poznawcze. Naukowcy zwracają uwagę także na dobrodziejstwa związane z próbowaniem potraw z różnych stron świata, szczególnie jeśli mowa o zdrowej i świeżej żywności lokalnej.
– Podróżowanie może pozytywnie wpływać na zdrowie psychiczne i wspierać zdrowe starzenie się. Kiedy ludzie podróżują, poznają nowe otoczenie, szczególnie jeśli mamy do czynienia z krajobrazami o terapeutycznym wpływie na zdrowie, na przykład lasami lub plażami. Może to pomóc ograniczyć stres i korzystnie wpływać na zdrowie psychiczne – podkreśla badaczka.
Jest jednak również druga strona medalu, czyli doświadczenia powodujące wzrost entropii, a tym samym prowadzące do problemów zdrowotnych. Nie w każdym przypadku podróże wpływają pozytywnie na zdrowie, czego przykładem był okres pandemii COVID-19. To aspekty, które powinny być wzięte pod uwagę przy planowaniu turystycznych wyjazdów.
– Turystyka wymaga przemieszczania się i może się wiązać z licznymi zagrożeniami zdrowotnymi, takimi jak choroby zakaźne, na przykład COVID-19, a także wypadki czy przemoc. Turyści cierpiący na schorzenia przewlekłe są szczególnie narażeni na tego rodzaju zagrożenia dla zdrowia. Niewłaściwe rodzaje aktywności turystycznej również mogą nieść ze sobą wiele zagrożeń zdrowotnych, na przykład niewłaściwy cel podróży, sposoby spędzania czasu czy środki transportu. Przykładowo loty samolotem na duże dystanse mogą się wiązać z większym obciążeniem zdrowotnym dla osób z chorobami układu sercowo-naczyniowego czy zaburzeniami psychicznymi – ostrzega Fangli Hu.
Badacze zwracają także uwagę na problemy osób z zaburzeniami lękowymi oraz depresją. W ich przypadku niewłaściwe będą zatłoczone miejsca, które mogą potęgować istniejące problemy.
