Od 28 lutego Zamek Królewski w Warszawie prezentuje nową odsłonę Galerii im. Lanckorońskich. Wśród prezentowanych w galerii dzieł, znajdziemy znane już dwa obrazy Rembrandta, ale także nową przestrzeń poświęconą sztuce włoskiej.
Zgodnie z wolą Karoliny Lanckorońskiej galerię na parterze Zamku Królewskiego w Warszawie nazwaliśmy imieniem całego rodu, aby podkreślić zasługi nie tylko ofiarodawczyni, ale i jej przodków budujących tę kolekcję.
Większą część zbiorów Zamku Królewskiego, pokazywanych w galerii na parterze, stanowią dzieła ofiarowane przez prof. Karolinę Lanckorońską. Była członkinią rodu Lanckorońskich, którego kolejne pokolenia zgromadziły jedną z najwybitniejszych prywatnych kolekcji dzieł sztuki w Polsce. W 1994 roku część tej kolekcji prof. Lanckorońska przekazała na Wawel, a część Zamkowi Królewskiemu. W darze znalazły się portrety Rzewuskich i Lanckorońskich, a także kilka obrazów pochodzących z dawnej kolekcji króla Stanisława Augusta. Najcenniejszymi dziełami podarowanymi przez Karolinę Lanckorońską są dwa obrazy Rembrandta van Rijna: Dziewczyna w ramie obrazu i Uczony przy pulpicie.
Oprócz dzieł podarowanych przez prof. Karolinę Lanckorońską, w galerii wystawione są też obrazy z innych darów oraz zakupów, np.: Adam i Ewa Lucasa Cranacha St., czy Pejzaż zimowy z podróżnymi Jacoba van Ruisdaela, a także odkupione dzieła niegdyś należące do króla Stanisława Augusta: Burza morska Ludolfa Backhuysena i Kogut, kura z kurczętami i gołębiami Melchiora de Hondecoetera.
Galeria im. Lanckorońskich powiększyła się o nową przestrzeń, aneks włoski złożony z trzech sal, w których prezentujemy dzieła sztuki od XIV do połowy XVIII wieku. Znajdziemy tu m.in. obraz Partia tryktraka Mattii Pretiego, Cud wyprowadzenia wody ze skały Jacopa Bassana, 32 renesansowe talerze majolikowe z Montelupo, czy jedyne w Polsce deschi da parto – pięknie dekorowane renesansowe tace porodowe, na których w Toskanii podawano symboliczne podarki położnicom po urodzeniu pierworodnego.
Zadbaliśmy też o lepszą informację o dziełach, a przede wszystkim o ich pochodzeniu, tak aby odróżnić dary Karoliny Lanckorońskiej i innych darczyńców od zakupów.
Wydawnictwo Zamku Królewskiego, Arx Regia, chcąc upamiętnić dar Karoliny Lanckorońskiej i jej działalność naukową opublikowało książkę pt. Karolina Lanckorońska. Noblesse oblige. Bogato ilustrowana publikacja przybliża losy rodziny Lanckorońskich i samej ofiarodawczyni, a także historię kolekcji.
Niewątpliwie najciekawszym nowym nabytkiem jest obraz Partia tryktraka. To przykuwające uwagę dzieło autorstwa Mattii Pretiego, naśladowcy Caravaggia, jest przykładem konwencji operującej ostrym światłocieniem, realizmem i teatralnym ujęciem sceny. Obraz jest zapewne alegorią życia, gdzie młodość, dojrzałość i starość mierzą się w symbolicznej rozgrywce.
W galerii znajdziemy także trzy dzieła Agostina Tassiego. Pierwszy z nich Festyn u wybrzeży zatoki, to dar Karoliny Lanckorońskiej i przedstawia scenę uroczystości z okazji święta początku wiosny, tzw. Calendimaggio. Natomiast dwa kolejne, tym razem o mrocznej atmosferze – Stocznia oraz Zdobycie Troi – zostały ostatnio dokupione.
W aneksie włoskim znalazł swoje stałe miejsce na ekspozycji modlitewnik królowej Bony, który był do tej pory wystawiany jedynie okazjonalnie. To renesansowy iluminowany rękopis z 259 kartami, dekorowany 12 efektownymi całostronicowymi miniaturami. Ze względów konserwatorskich co tydzień, modlitewnik będzie otwierany na innej stronie.
W nowo udostępnianym aneksie włoskim swoje miejsce znalazły też wspaniałe przykłady dzieł sztuki użytkowej, bogato rzeźbiona skrzynia sarkofagowa, terakotowy model arabeskowej dekoracji ściennej, czy lampka oliwna autorstwa Andrei Riccia, o kuriozalnej formie głowy Afrykanina na kurzej łapie.
